Lato to czas upałów, wakacji i beztroskiego lenistwa – niestety, zakłóconego czasem typowymi letnimi dolegliwościami. I nie mówmy tu tylko o bąblach po komarach czy bólu gardła wywołanym nadmiarem lodów. Latem musimy mierzyć się także z kontuzjami i drobnymi wypadkami, którym sprzyjają typowe wakacyjne aktywności, sporty czy rozrywki. Zobacz, jak radzić sobie z letnimi przypadłościami, takimi jak pęcherze na stopach, obtarte pięty czy uda. Opowiemy również, jak ratować skórę przed oparzeniami słonecznymi i co robić w razie otarcia skóry w czasie upadku na rolkach czy rowerze.
Wakacyjne problemy – na co uważać latem?
Letnie kontuzje to w dużej mierze skutek zwiększonej w tym okresie aktywności. Piękna pogoda, a także wolne dni sprzyjają wycieczkom i uprawianiu sportów.
Latem na ulicach roi się od rowerzystów, rolkarzy oraz biegaczy. Niestety wysokie temperatury z jednej strony są plusami lata, z drugiej strony potęgują wiele letnich dolegliwości. Tak jest np. z otarciami stóp, które pod wpływem potu i nie zawsze wygodnych butów są bardzo częstą bolączką wielu amatorów joggingu czy nordic walkingu.
Bolesnym wspomnieniem wycieczek mogą być też otarte uda, które wbrew pozorom są jeszcze częstsze i mogą przydarzyć się nie tylko w czasie uprawiania sportu, ale i podczas zwykłego spaceru. Do tego wszystkiego dochodzi nadmierna ekspozycja ciała na promienie słoneczne, która kończy się czerwonym nosem i schodzącą z ramion skórą.
Dla wielu osób piękne lato kojarzy się też z kontuzjami, które są skutkiem nieuważnej jazdy na rowerze czy gry w piłkę. Mistrzami w tych zawodach są dzieci, ale i dorosłym zdarza się niefortunny zakręt w lesie i wywrotka prosto na rozgrzany asfalt.
Na szczęście wiedza na temat pierwszej pomocy udzielanej w takich sytuacjach pozwala uniknąć powikłań i – nierzadko – wizyt w przychodni czy na ostrym dyżurze.
Oparzenia słoneczne
Zacznijmy od oparzeń słonecznych, które zdarzają się nie tylko osobom leżącym plackiem na plaży. Silne słońce opala również w mieście, a jeżeli wystawiamy się na jego działanie podczas ruchu, np. spaceru czy jazdy na rowerze, można nie zauważyć oparzenia – oczywiście w ciągu dnia, bo wieczorem, a dokładnie po upływie 4–6 godzin na pewno zobaczymy rumień, poczujemy ból i charakterystyczne pieczenie ramion, pleców czy twarzy, czasem obrzęk. Objawy ustępują zwyczaj po 3 dniach.1
Oparzenia słoneczne to odczyny zapalne skóry wywoływane przede wszystkim falami UV. Mogą być niebezpieczne dla ciała, są też czynnikiem sprzyjającym nowotworom skóry, dlatego nawet wychodząc na ulicę czy spacer w lesie, powinniśmy smarować się kremami z filtrem UV. A jeśli tego nie zrobimy i poparzymy skórę, musimy złagodzić ból i pielęgnować poparzone miejsca. Ważne jest schłodzenie podrażnionych słońcem okolic.
Jeśli poparzenie jest głębsze, pojawia się silne zaczerwienie i pęcherze, warto zastosować specjalne preparaty do łagodzenia podrażnień wywołanych oparzeniem oraz ich oczyszczenie. Do tego bardzo dobrze sprawdzi się preparat na bazie PHMB oraz Poloksameru 188, który wg rekomendacji interdyscyplinarnej grupy ekspertów jest numerem jeden w przypadku oparzeń. Taki skład znajdziemy tylko w preparacie SutriSept Hydrożel, który ma za zadanie bezboleśnie oczyścić oraz nawilżyć ranę, zapobiec zakażeniu oraz przyspieszyć gojenie. Jego delikatna forma hydrożelu daje uczucie chłodu. Doskonale sprawdzi się też zwykła kąpiel w chłodnej, ale nie lodowatej wodzie.
Pęcherze i otarcia na stopach
Zdarzają się często po długim marszu, biegu lub innej aktywności wymagającej chodzenia. Przyczyną mogą być niewygodne i źle dopasowane buty, ale często winny jest też pot, który podrażnia skórę i przyspiesza jej uszkodzenie. Pęcherze pojawiają się najczęściej tam, gdzie skóra jest gruba i wyposażona w zrogowaciałą warstwę, a więc np. na dłoniach lub podeszwach stóp.2
Otarcia stóp i pęcherze są skutkiem tarcia butów o naskórek, czyli mechanicznego oddzielenia komórek naskórka, którego efektem jest pojawienie się płynu.2
Aby zapobiec takim nieprzyjemnym dolegliwościom, warto stosować odpowiednie obuwie sportowe, a także unikać noszenia obuwia na gołe stopy. Obserwacje pokazują, że stosowanie antyperspirantów do stóp nie zmniejsza niestety ryzyka wystąpienia pęcherzy i otarć, ale już noszenie skarpet wchłaniających pot – tak.
Jak sobie radzić z pęcherzami wywołanymi tarciami? Na pewno nie wolno ich przekłuwać, bo to zwiększa ryzyko zakażenia rany pod pęcherzem, nasila również dolegliwości bólowe. Jeśli sam pęknie, najlepiej antyseptycznie i bezboleśnie oczyścić ranę przy użyciu płynu SutriSept Płyn oraz osłonić opatrunkiem, który chroni pęcherz przed urazem. Warto też stosować maści przyspieszające gojenie, np. te na bazie kwasów żywicznych i lignanów na hydrofilowym podłożu, jak SutriHeal.2 Maść ta dedykowana jest do leczenia ran zakażonych i niezakażonych o wielokierunkowym spektrum działania w celu przyspieszenia gojenia.
Otarcia na udach i innych częściach ciała
Bolesnego otarcia ud przynajmniej raz w życiu doznała chyba każda kobieta. Spocona od gorąca skóra wewnętrznych stron ud w wyniku tarcia jednego uda o drugie (zwłaszcza u kobiet z nadwagą) szybko zaczyna się czerwienić i boleć. Czasami otarcia pojawiają się też w czasie noszenia ubrań ze sztucznych tkanin.
Sposobów na uniknięcie bolesnych otarć na udach jest kilka. Po pierwsze, przed planowanym spacerem czy wyjściem z domu warto smarować skórę kremami, aby zwiększyć poślizg skóry. Można również unikać noszenia spódnic, które sprzyjają ocieraniu uda o udo, i nosić przewiewne, wykonane z naturalnych materiałów spodnie. Jeśli nie możemy z jakichś względów zrezygnować ze spódnicy, dobrze jest zaopatrzyć się w specjalne opaski na uda, które zapobiegają otarciom i wchłaniają pot.
A co, jeśli jednak dojdzie do bolesnego zaczerwienienia? Takie otarcia warto zdezynfekować płynem antyseptycznym i posmarować maściami przyspieszającymi gojenie. Do odkażania najlepszy będzie płyn z zawartością PHMB (poliheksanidu), który nie powoduje bólu czy pieczenia i nie podrażnia rany, tworzy za to idealne środowisko do jej gojenia. Przede wszystkim jednak zmniejsza ilość bakterii w ranach.3 Zachowanie rany w czystości zapobiega jej zakażeniu, co jest bardzo istotne podczas prawidłowego gojenia.
Podobnego leczenia wymagają również inne otarcia, np. te wywołane upadkiem na asfalt czy ziemię. Jeśli zdarzy się nam spaść z roweru czy przewrócić w czasie jazdy na rolkach, najpierw musimy przemyć otarcie wodą, a następnie zdezynfekować je wspomnianym płynem antyseptycznym. Następnie dobrze jest zastosować maść na rany z żywicy, a potem osłonić otarcie opatrunkiem, który zabezpieczy je przed zabrudzeniem.
Bibliografia:
- Choroby skóry związane z działaniem promieniowania słonecznego – przegląd wybranych zagadnień Sun associated skin diseases – review ANNA WOJAS−PELCA, D, ANDRZEJ KAZIMIERZ JAWOREKB, E, LIDIA RAJZER.
- Friction blisters, JJ Knapik, KL Reynolds, KL Duplantis, BH Jones
- Kucharzewski i wsp., Algorytmy i wytyczne postępowania terapeutycznego w ranach trudno gojących się, „Forum Leczenia ran” 2020, 1(3), 95-116.
- https://tidsskriftet.no/2016/05/oversiktsartikkel/polyheksanid-sikkerhet-og-effekt-som-antiseptikum.